عسل گون طبیعی و اصل

عسل گون مقدار ساکارز کمی دارد و به همین علت مصرف آن برای افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند گزینه ای بسیار عالی است. همچنین سالمندانی که به مشکلات فشار خون بالا مبتلا هستند می توانند با خاطری آسوده این عسل را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند. از آنجایی که عسل گون دارای مقادیر بسیار کم ساکارز است می تواند از افزایش قند خون ناخواسته پیشگیری کند.

هر یک از انواع مختلف عسل ها ارزش غذایی متفاوتی دارند. این تفاوت های ظاهری حتی در طعم، رنگ و ظاهر عسل ها نیز کاملا مشخص است. برای همین در هنگام خرید عسل باید به فرق بین آنها و ذائقه غذایی خودتان توجه کنید. تفاوت عسل گون تنها منحصر به طعم نمی شود. بلکه رنگ، ظاهر و حتی موارد استفاده آن نیز با سایر انواع عسل کاملا متفاوت است. در ادامه این مقاله از پرهلو به معرفی بیشتر این محصول می پردازیم.

ارزش غذایی عسل گون

یکی از مهمترین مشخصه های عسل گون مقدار قند ساکارز موجود در این عسل است. ساکارز که به طور طبیعی در گیاهان وجود دارد یکی از رایج ترین انواع قندهای طبیعی است که در طبیعت یافت می شود.

عسل ماده ای غلیظ و شیرین است که با شهد گل ها و توسط تعداد بی شماری از زنبورهای عسل تولید می شود. زنبورها شهد گل ها را به شکل مایع، از گیاهان یا درختان جمع آوری می کنند و آنها را در داخل کیسه ای کوچک که در داخل معده قرار دارد، می ریزند و با خود به کندو می برند.

عسل به عنوان بهترین شیرین کننده طبیعی شناخته می شود و در تولید محصولات غذایی کاربردهای فراوانی دارد. همچین این ماده غذایی دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است و برای درمان زخم ها مورد استفاده قرار می گیرد. عسل یک نوع شهد بسیار غلیظ است، به طوری که 70 درصد از شهد و فقط 17 درصد آن از آب تشکیل می شود. در واقع این غلظت زیاد راز ماندگاری عسل است. به همین علت عسل هرگز کپک نمی زند زیرا آب موجود در عسل بسیار اندک است.

با وجود آنکه همه عسل ها از زنبور عسل به دست می آیند، اما از نظر رنگ و طعم با هم تفاوت های زیادی دارند. طعم طبیعی عسل به گرده افشانی زنبورها بستگی دارد. این نوع عسل با عنوان عسل طعم دار شناخته می شود که عسل گون یکی از آنها است. در این نوع عسل زنبورها شهد خود را از گیاه گون تامین می کنند که این گیاه بر طعم، میزان شیرینی و رنگ عسلی که تولید می شود تأثیر می گذارد.

در مجموع ارزش غذایی بالای عسل بر کسی پوشیده نیست. جدول زیر ارزش غذایی و ترکیبات موجود در 21 گرم عسل گون را به شما نشان می دهد:

همان گونه که از جدول بالا پیدا است، ترکیبات غذایی بسیار متنوع و فراوانی در عسل یافت می شود. مصرف روزانه سه قاشق غذاخوری عسل می تواند بسیاری از نیازهای غذایی بدن را تامین کند. این مقدار عسل را می توانید در وعده های اصلی و یا در میان وعده ها مصرف کنید. همچنین مصرف عسل هیچ گونه محدودیتی برای افراد در سنین مختلف ندارد و همه می توانند از مزایای این ماده غذایی مفید برای افزایش سطح سلامت خود استفاده کنند.

طبع عسل گون از نظر طب سنتی

طبع ها در طب سنتی به دو دسته مهم گرم و سرد تقسیم می شوند که هر کدام از آنها تاثیرات متفاوتی بر بدن دارند. عسل ساده دارای طبع گرم است. مصرف مواد غذایی که از نظر طب سنتی دارای طبع گرم هستند به خصوص در افراد گرم مزاج موجب بروز بثورات و جوش های پوستی می شود.

عسل گون نیز مانند عسل ساده دارای طبع گرم است. مصرف مواد غذایی گرم مانند عسل گون به خصوص برای افرادی که دارای مزاج سرد هستند، بسیار مفید است. عسل گون به دلیل خاصیت گرمی از ابتلا افراد به بیماری های مختلف استخوانی پیشگیری می کند و به خصوص در زمستان مانع ابتلا به بیماری هایی مانند آنفلوانزا و سرماخوردگی می شود. مصرف مواد غذایی گرم گردش خون در بدن را افزایش می دهد و در نتیجه دما و حرارت بیشتری در بدن تولید می شود.

بنابراین مصرف عسل گون بدن را گرم نگه می دارد و موجب پیشگری از ابتلا به بیماری های مختلف می شود. اما با این حال افرادی که دارای مزاج گرم هستند نباید لزوما عسل را از برنامه غذایی خود حذف کنند. این افراد می توانند با کمی سرکه به عنوان مصلح عسل از فوائد و ارزش تغذیه ای بالای عسل گون در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنند.

ویژگی های عسل گون از نظر ظاهری

رنگ یکی از مهمترین فاکتورهایی است که باعث تفاوت انواع مختلف عسل ها از یکدیگر می شود. عسل حاصل تغذیه زنبورهای عسل از شهد شکوفه ها و گل های وحشی یا پرورشی است. نوع گلی که زنبور عسل از شهد آن تغذیه می کند باعث تغیر ظاهر و طعم عسل می شود.

عسل گون دارای رنگ زرد روشن مایل به طلایی است و این رنگ خاص باعث منحصر به فرد شدن عسل گون می شود. در نتیجه می توان آن را به راحتی از سایر عسل ها تشخیص داد. گون یک گیاه یک ساله است که در بخش های مختلفی از ایران کشت می شود. این گیاه به آب بسیار کمی نیاز دارد و همین مساله کشت این گیاه را آسان می کند. زنبورهای عسل به شهد گل های گون علاقه زیادی دارند. تفاوت رنگ عسل گون از نظر رنگ و ظاهر با سایر عسل ها می تواند در تشخیص بهتر این عسل به شما کمک کند.

خواص عسل گون

همه انواع عسل ها از جمله عسل گون با خواص ضد باکتریایی شناخته می شوند. به همین علت مصرف عسل در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها تاثیرات مثبت فراوانی دارد. با این حال از آنجایی که عسل از شهد انواع مختلف گل ها به دست می آید هر عسل دارای خواص منحصر به فردی است که مصرف آن را از دیگر انواع عسل متمایز می کند.

به عنوان مثال عسل گون دارای خواص مشابه گل گاوزبان است و مصرف یک قاشق غذاخوری عسل گون در برنامه روزانه غذایی موجب آرامش اعصاب و روان می شود. به همین علت به افرادی که دارای سطوح بالای استرس هستند توصیه می شود که عسل گون را در وعده های غذایی خود بگنجانند. مصرف منظم عسل سطح استرس روزانه در افراد را کاهش می دهد و به احساس آرامش کمک بسیار موثری می کند.

همچنین در عسل گون آنتی اکسیدان های فراوانی با خواص ضد سرطانی یافت می شود. همچنین خواص آنتی باکتریال یکی دیگر از خواص عسل گون است. به همین علت مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری عسل گون می تواند بسیاری از عفونت های بدن را درمان کند.

عسل گون، از غنی ترین منابع کلسیم به شمار می رود. به همین علت مصرف این عسل به استحکام استخوان ها کمک می کند و باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر پوکی استخوان می شود. با مصرف روزانه یک قاشق غذاخوری عسل گون می توانید تراکم بافت استخوانی بدن خود را تضمین کنید.

عسل گون در چه فصل و مناطقی برداشت می شود؟

زمان و مکان برداشت عسل های مختلف با هم تفاوت های بسیاری دارد و بسته به موارد مختلفی از جمله آب و هوای منطقه و موقعیت جغرافیایی تغیر می کند.

عسل گون معمولا در آغاز فصل بهار تا اواخر اردیبهشت ماه برداشت می شود. گون گیاهی خودرو است که در دامنه وسیع کوههای زاگرس رشد می کند. با این حال بوته های گون در ارتفاعات کوهستانی ایران در زمان های متفاوتی به بار می نشینند. در برخی مناطق ایران عسل خوش طعم گون از اوایل تیر تا پایان مرداد برداشت می شود. زنبورداران 300 الی 500 عدد کندو را در ارتفاعات کوهها قرار می دهند. برای آشنایی بهتر با این عسل مرغوب و محلی می توانید جدول زیر را مطالعه کنید:

تقریبا می توان گفت که در زمان برداشت از هر کندوی زنبور عسل در حدود 3 الی 7 کیلوگرم عسل به دست می آید. این مقدار عسل به موادی نظیر کولونی زنبور عسل و مدیریت زنبوردار بستگی دارد و مقدار آن در مناطق مختلف تغییر می کند. عسلی که از گیاه گون به دست می آید به دلیل طعم بی نظیر و خواص فراوان در میان مصرف کنندگان دارای محبوبیت بسیار زیادی است.

میزان مصرف عسل گون در روز

درست برخلاف شکر، عسل حاوی ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان های فراوان است. از این رو، به راحتی می توان گفت که عسل در مقایسه با شکر فواید سلامتی بسیاری برای بدن دارد. با این حال، ویتامین ها و مواد معدنی موجود در عسل در کمتر از 1 درصد از مقدار توصیه شده مصرف روزانه وجود دارد.

برای دریافت فواید سلامتی ناشی از مقدار کم ویتامین ها و مواد معدنی موجود در عسل، باید مقادیر زیادی عسل مصرف کنید. در حالیکه چنین مقادیری از میزان مصرف توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی است فراتر می رود. این رو، مصرف یک قاشق عسل به دلیل محتوای قندی که دارد به متابولیسم بدن کمک می کند، اما بعید است که اثرات مفید دیگری داشته باشد. این مساله اهمیت رعایت اعتدال در تغذیه را نشان می دهد.

در نهایت، به توصیه سازمان بهداشت جهانی اگر عسل را به عنوان منبع منحصر به فرد قند در رژیم غذایی خود استفاده می کنید حدود 60 گرم عسل گون، بهترین مقدار مصرف روزانه برای شما محسوب می شود.

آیا می توانیم برای تغذیه نوزادان از عسل گون استفاده کنیم؟

خیر، مصرف عسل در کودکان زیر دو سال به شدت ممنوع است. زیرا مصرف عسل در سنین نوزادی خطر ابتلا نوزاد به مسمومیت بوتولیسم را به همراه دارد. بوتولیسم در اثر آلودگی به باکتری بوتولینم رخ می دهد. این باکتری در عسل به مقدار زیاد وجود دارد.

علامت بوتولیسم در نوزاد، معمولا سه روز پس از مصرف خود را نشان می دهد. ضعف، از دست دادن اشتها و بی قراری از مهمترین علائم آلودگی به سم بوتولیسم هستند. نوزاد مبتلا پس از چند روز توانایی مکیدن شیر را از دست می دهد و نیاز به مراقبت های دقیق پزشکی دارد. مسمومیت با این باکتری در بزرگسالان خطر خاصی را ایجاد نمی کند در حالیکه بلافاصله پس از وارد شدن به مجرای گوارشی می تواند موجب مرگ نوزادان شود. حتی در کودکان بالای دو سال بهتر سات پیش از افزودن عسل به برنامه غذایی روزانه حتما با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

روش نگهداری و ماندگاری عسل گون

عسل در مقایسه با سایر مواد غذایی دارای ویژگی های منحصر به فردی است که از فساد این ماده غذایی پیشگیری می کند. بنابراین شما می توانید بدون نگرانی از فساد یا خرابی، عسل گون را برای مدت های مدید و مصرف غذایی خود نگهداری کنید. ترکیب غذایی منحصر به فرد عسل مانع رشد و تکثیر باکتری ها در آن می شود. مهمترین ویژگی هایی که موجب مدت زمان بالای نگهداری عسل می شوند عبارتند از:

خاصیت اسیدی

گلوکونیک اسید از جمله مهمترین اسید های موجود در عسل است که به این محصول خواص اسیدی، ضد باکتریایی و ضد قارچی می بخشد. اما با این حال شیرین بودن طعم عسل خاصیت اسیدی آن را می پوشاند و باعث می شود که طعم اسیدی عسل را احساس نکنیم. با وجود آنکه خاصیت اسیدیته عسل گون چندان بالا نیست اما با این حال همین عسل خاصیت با وجود کم بودن مانع از رشد میکروارگانیسم های مضر در این محصول می شود.

کم بودن مقدار آب

رطوبت یکی از مهمترین دلایل تخریب و فشاد مواد غذایی محسوب می شود. در مجموع هر چه رطوبت موجود در یک ماده غذایی بالار باشد به همان اندازه نیز سریع تر دچار خرابی می شود. بنابراین مواد غذایی که دارای رطوبت کمتری هستند امکان نگهداری بیشتری دارند.

مایع غلیظ عسل در مجموع فقط دارای 20 درصد آب است. این مقدار کم آب با ملکول های قند در تعامل کامل قرار دارند. بنابراین میکروارگانیسم های مضر نمی توانند از ملکول های آب برای رشد یا تکثیر خود استفاده کنند. در نتیجه حتی با وجود گذشت مدت های مدید از زمان نگهداری هیچ گونه فساد یا تجزیه ای در عسل رخ نمی دهد.

خواص آنتی باکتریال

خواص میکروب کش و آنتی باکتریال عسل بر کسی پوشیده نیست. ترکیبات قوی موجود در عسل به راحتی ویروس ها و قارچ های بیماری زا نظیر کاندیدا آلبیکانس را از میان می برد. این ترکیبات به عسل خاصیت آنتی باکتریال می بخشند و در نتیجه هیچ گونه میکروبی نمی تواند در عسل گون رشد و تکثیر کند. این خاصیت آنتی باکتریال باعث ماندگاری بلند مدت عسل و فسادناپذیری این ماده غذایی در شرایط طولانی نگهداری مدت می شود.

قیمت و خرید عسل گون

عوامل متعددی وجود دارند که می توانند در تعیین قیمت نهایی عسل تاثیر بگذارند. به عنوان مثال مواردی مانند حجم عسل، کیفیت و نوع بسته بندی در قیمت تمام شده عسل تاثیر گذار است. عسل هایی که ارگانیک هستند و از مناطق بکر کوهستانی به دست می آیند طبیعتا قیمت بالاتری دارند. ضمن آنکه نوع بسته بندی نیز یکی از فاکتورهای مهم و تاثیر گذار در قیمت نهایی عسل است.

برخی انواع عسل در شیشه ها و بسته بندی های بسیار شیک به بازار عرضه می شوند. در مجموع هر نوع عسل چه ساده و چه طعم دار در حجم و بسته بندی شکیل نسبت به بسته بندی ساده قیمت بالاتری دارد.

عسل گون در مجموع و با توجه به کیفیت بالا و ارزش غذایی فراوان، قیمت مناسبی دارد. یکی از علل مناسب بودن قیمت عسل گون این است که در منطقه نسبتا وسیعی از ایران کشت می شود. در واقع دامنه های زاگرس که دارای گیاهان گون است محل اصلی تولید این منحصول به شمار می رود.

عسل گون از شهد گل هایی به همین نام به دست می آید. عسل ارگانیک یکی از بهترین انواع عسل محسوب می شود. زیرا محصولات ارگانیک فاقد مواد شیمیایی و افت کش هستند و هیچ گونه عناصر مضر در آنها وجود ندارد. عسل ارگانیک معمولا از کندوهایی برداشت می شود که در مناطق بکر کوهستانی قرار دارند. اما در خرید عسل گون باید به ویژگی و اصل بودن آن توجه کنید. حتی توصیه می شود برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود و حفظ سلامتی تان، با خرید بهترین نوع عسل گون از پرهلو سرمایه گذاری کنید.

سوالات متداول برای عسل گون